10159,3%-0,14
32,23% -0,10
34,99% 0,05
2448,03% 0,09
3933,17% 0,52
Kripto para ile yatırım yapmaya karar veren kişiler bu dünyaya girdiklerinde kendilerini bir bilinmezlik denizinin içerisinde bulabilmektedir. Bu bilinmezlik ortamı içerisinde verilen kararlar zaman zaman aldatıcı olabilmektedir.
Durumun farkında olan kişiler tarafından kurulan tuzaklara ponzi ve scam olarak adlandırılmaktadır. Kripto dünyasındaki varlıklarını herhangi bir aldatmaca dahil olmadan korumak isteyenler için ponzi nedir ve scam nedir sorularını bu makalemizde yanıtlıyoruz.
Ponzi Nedir?
Ponzi kelimesi ve kurgusu aslında kripto paradan çok daha önce 1920’li yıllarda Charles Ponzi ile hayatlarımıza girmiştir. Peki ponzi nedir? Bu sisteme ponzi şeması da denilmektedir. Var olmayan bir üretim üzerinden katılımcılara kar vaad eden bu sistemde ilk yatırımcı kendisinden sonra sisteme dahil olanın yatırımını “kar” olarak alır. Üçüncü gelen yatırımcının yatırımı ise ikinciye “kar” olarak verilir. Son gelenin yatırımının sisteme daha önceden gelenlere kar olarak verilmesi ile devam eden bu sistem sonunda gelen yatırımcı sayısının azalması, buna bağlı olarak kar dağıtılamaması ile güvenilirliğini kaybetmeye başlar ve son gelenlerin varlıklarını tamamen kaybetmesi ile tamamlanır. Ponzi şeması da burada tamamlanır.
Kripto dünyasında da bazı kişiler bu sistemi kullanabilmektedir. Kripto paralar belirli projeler, geliştirme ekipleri, reklam faaliyetleri, popülerlik, uzun dönem planları ile kendilerini dünyaya tanıtır ve projelerde gelecek olduğunu düşünen kişiler bu kripto paralara yatırım yapar. Hiçbir projesi, geliştirme ekibi ve gelecek planı olmayan kişiler tüm bunlar varmış gibi yaparak yatırımcı çeker ve gelen ilk yatırımcıları ile beraber ponzi sistemini başlatmış olur. Borsaya çıkmış veya çıkacak olan bu kripto paraya daha fazla yatırımcı gelmemesi ile de ponzi şeması tamamlanır ve sistem çöker.
Scam Nedir?
Scam, ponzi kadar eski olmasa da sadece kripto borsaları ile ilgili değildir. İnternet üzerinden yapılan dolandırıcılıklara scam adı verilmektedir. Peki kripto para borsalarında karşılaşılan scam nedir? Kripto para borsalarının diğer birçok yatırım türünden farklı olarak merkeziyetsiz olması hem yatırımcılar hem de geliştiricileri için rahat ve keyifli bir gelir aracı olarak değerlendirilse de kötü niyetli kişiler tarafından kullanıldığında aldatıcı olabilmektedir.
Bir kripto para ekibinin en önemli işlerinden biri alanında uzman kişiler tarafından projelerin geliştirilmesine odaklanılırken kripto paranın hedeflerini ve gelişim planlarını yatırımcılar ile paylaşarak bilinirliği arttırmaktır. Scam kripto paralarda ise kripto para piyasaya çıkmadan önce varlığın sahipleri kendilerine yüklü bir miktarda stok oluşturarak gelen yatırımları yatırımcılar arasında eşit olarak bölüştürmez ve kripto paranın borsaya çıkıp değerinin artmaya başladığı zamanlarda ellerindeki tüm stoğa satarak yatırımcıların varlıklarını ele geçirirler.
Ponzi ve scam tüm yatırım kanallarında ortaya çıkar. Bu yöntemlerle mağdur olmamak için her zaman dikkatli davranılması geremektedir. Kripto para dünyasında ise ponzi sistemi üzerine kurulmuş kripto paralardan veya scam’den uzak durulabilmesi için öncelikle yatırım yapılan projelerin detaylı bir şekilde incelenmesi, geliştirici ekiplerinin araştırılması ve gelecek planlarının tutarlı olup olmadığına dikkat edilmesi gerekmektedir. Kripto para işlemleri yapılırken güvenilir borsaların tercih edilmesi de bu tarz tuzaklara düşülmesine engel olmaktadır. Özellikle uzun yıllardır var olan kripto para borsaları bir kripto varlığı işlem listelerine almadan önce güvenilirliğinden emin olur ve kullanıcılarının mağdur edilmesine izin vermez. En güvenilir kripto borsaları yazımızdan size uygun kripto borsasını seçerek dolandırıcılıklardan kendinizi ve varlıklarınızı koruyabilirsiniz.
