AYRICA
DR. SELMAN DEMİRCİ
ahengerselman@hotmail.com
TOPTANCILIK
“İzmler idrakimize giydirilmiş deli gömlekleridir” buyurmuştur mütefekkir. Bu değer hükmünden sonra meseleyi başka bir cihete kaydırayım. Dünya görüşü olarak kendine herhangi bir fikri benimsemiş olanların hepsini aynı sepetin içinde değerlendirmek gibi bir toptancılık, hepimizin alışkanlığı olmuştur. “Bu da dâhil tüm genellemeler yanlıştır” diyor Nietsche. İnsanın olduğu yerde arıza her zaman vardır. Öyleyse ağır hükümlere varırken neden alelacele büyük büyük yargıları dillendiririz. “Falanca fikriyattakiler sahtekâr” demek çok ucuz ve kolay bir yargı değil midir? Velev ki bunu ispata delil sayılabilecek onlarca misal verilebilsin.
Meselenin diğer bir yanı bu yargıya varırken şunu da göz ardı etmemek gerekiyor. Acaba bu ideolojinin kendisi mi insanları kötüleştiriyor yoksa kötü insanların bu fikrin mümessili olarak ortalıkta dolaşmaları mı fikrin benimseyenlerinin kötü olarak yaftalanmalarına sebebiyet veriyor. Bir fikrin benimseyenine o fikirden olan yüzlerce kötü örnek anlatılsa fikrinden döner mi dersiniz? Asla… Zira bu fikrin sahibi fikriyatını şöyle haklı olarak müdafaa edecektir: “Sizin sunduğunuz örnekler bizim fikriyatımızı temsil edecek örnekler değildir. Biz onları fikrin gerçek benimseyenleri olarak görmüyoruz. Bunu aksin ortaya koyan; yani fikrimizin ne kadar güzel bir fikir olduğunu gösteren bunun kat be kat fazlası güzel örnekler vermek mümkündür.”
Demem o ki ideolojilerin tartışması ayrıdır. Hakikate vurunca ne kadar bir kıymeti harbiyeleri vardır bu da konumuz dışındadır. Ancak hangi ideoloji olursa olsun haksız yargılarla mahkûm edilmemelidir. Bu ameliye en basit tabiriyle bir zulümdür. Herkes için adalet gereklidir. Adil davranmadan adil davranılmayı beklemek aymazlıktır.
Haddizatında en doğru görüş de olsa müntesiplerinden muhakkak sahtekârlar, ahlaksızlar, üçkâğıtçılar çıkar. En güzel fikrin de ahlaksızları vardır. Diğer yandan en yanlış ve kötü fikrin de çok ahlaklı ve dürüstleri çıkar. Toptancılık başlı başına bir zulümdür.
Sorun bir fikrin bizatihi kendisinin sahtekâr ve ahlaksız üretmesidir. Bu karşı çıkacak, mücadele edilecek bir durumdur. O halde fikirdeki yanlışların konuşulması, yanlış yapanların konuşulmasından daha hayırlı ve daha netice verir bir durumdur. Böylece yanlışların üzerine gidilmiş olur.