TRABZON (AA) - ENES SANSAR - Trabzon'da lise öğrencilerinin, "Samanyolu'nun İzinde: Trabzon Araklı'nın Karanlık Gökyüzü Parkı Potansiyelinin İncelenmesi Projesi", TÜBİTAK Yarışması'nda "gelecek vadeden" projeler arasına girdi.

Araklı ilçesindeki Saffet Çebi Mesleki ve Anadolu Lisesi öğrencileri Fatma Yıldızbaşoğlu ve Emirhan Gürkan, Araklı'da gökyüzünün daha net izlenebileceği karanlık noktayı bulma fikrinden yola çıkarak yaptıkları çalışmada, Yılantaş, Kızılkaya ve Taştepe yaylalarının belli noktalarında ışık kirliliğinin en az seviyede olduğunu belirledi.

Öğrenciler 45 yaylada, kendi imkanlarıyla geliştirdikleri ışık kirliliği ölçüm cihazıyla geceleri tespit yaptı.

Yaylalarda ışık kirliliğinin yanı sıra ısı ve nem ölçümü de yapan öğrenciler, Yılantaş, Kızılkaya ve Taştepe yaylalarının uluslararası karanlık gökyüzü parkları kriterleri açısından değerlendirildiğinde, astro turizme uygun olduğunu belirledi.

Yıldızbaşoğlu ve Gürkan'ın, Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni Samet Hüseyinoğulları'nın desteğiyle hazırladıkları proje, TÜBİTAK 2204-A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması finalinde coğrafya alanında "gelecek vadeden" projeler arasında gösterilerek, Türkiye üçüncülüğü ödülüne layık görüldü.

- Yılantaş, Kızılkaya ve Taştepe yaylaları ışık kirliliğinden uzak

Öğrencilerden Fatma Yıldızbaşoğlu, AA muhabirine, ışık kirliliğinden uzak olduğu için projeyi yaylalarda gerçekleştirdiklerini söyledi.

Proje için 45 yaylada ölçüm yaptıklarını belirten Yıldızbaşoğlu, elde ettikleri verileri ise uluslararası karanlık gökyüzü parkları kriterleri ile karşılaştırdıklarını anlattı.

Yıldızbaşoğlu, kriterlere uymayanları çıkarınca geriye Yılantaş, Kızılkaya ve Taştepe yaylalarının kaldığını ifade ederek, "Bu yaylalar, altın sınıf park olarak, yani gökyüzünün en kaliteli olduğu alanlar olarak elimizde kaldı." dedi.

Emirhan Gürkan ise projenin teknik altyapısını oluşturduğuna işaret ederek, "Önce ışık kirliliğini ölçmek için çalışmalar yaptım. WEB 2.0 araçlarından yararlandım, daha sonra verileri kullanarak bir harita oluşturdum. Haritadaki verileri somutlaştırmak için de ışık kirliliği ölçüm cihazı geliştirdim. Bununla yaylalarda ölçümler yaptık, uzun pozlama yöntemiyle de fotoğraflar çektik." diye konuştu.

Piyasada satılan ışık kirliliği ölçüm cihazlarının pahalı olduğunu belirten Gürkan, projede kullandıkları cihazın kodlamasını da kendisinin yaptığını dile getirdi.

- "Proje ile Trabzon'a yeni bir turizm destinasyonu kazandırmayı amaçladık"

Proje danışmanı Samet Hüseyinoğulları ise TÜBİTAK yarışmasının, liseler arasında en prestijli yarışmalardan biri olduğunu söyledi.

"Gelecek vadeden" projeler arasında gösterilerek Türkiye üçüncülüğü ödülü kazanan öğrencileriyle gurur duyduğunun altını çizen Hüseyinoğulları, "Araklı'da, astronomi faaliyetlerinin yürütüleceği karanlık gökyüzü parkı potansiyeli olan alanları belirlemek istedik. Trabzon, uzun yıllardır ekonomisinin büyük bir bölümünü turizmden elde ediyor. Proje ile Trabzon'a yeni bir turizm destinasyonu kazandırmayı amaçladık." değerlendirmesinde bulundu.

Hüseyinoğulları, Karadeniz Bölgesi'nde bu alanda yapılmış bir çalışmaya rastlamadıklarını anlatarak, şunları kaydetti:

"Öğrencilerimle yaylalarda gerekli çekim ve gözlemleri yaparak, bunları kriter listemize ekledik. Daha sonra tekrar geliştirdiğimiz ışık ölçüm cihazıyla yaylalara çıktık. Araklı'da, Uluslararası Karanlık Gökyüzü Birliğince belirlenen kriterler esasınca üç karanlık gökyüzü parkı kurulabilecek alan tespit ettik. Bu potansiyel alanların tamamı, altın sınıf park kategorisinde temsil edilmeye layık olarak görülebilecek alanlardır."