KÖŞE BUCAK
Mehmet Salih KÖSE
Eğitim Uzmanı
İlk anons hemen hemen şöyledir. Karadeniz kıyılarına ayak bastık. Hem denizi göreceksiniz hem de dağları. Belki yol yorgunluğundan uyuya kalan vardır. Rehber "uyanın, bu güzelliği dönüşte göremezsiniz" diye uyuyanları uyandır. Bilir ki dönüş gece olacak.
Samsun, Ordu ve Giresun’un ardından Yola devam ediyorsunuz. Yorgunsunuz. Ama öyle bir yere doğru yol alıyorsunuz gözlerinizi açın. Yoroz Burnu’nu geçtiniz. İklim değişikliğinin farkında olun. Denizin karşısında dikilmiş Akçakale'de durun ve yeni kazı çalışmalarını izleyin. Tarihini anlatsın size rehberiniz.
Nereye mi geldiniz? Döşeme taşlarla döşenmiş, sokakları dar, eski evlerin olduğu Orta Mahalle'ye. Tepe'de bir kilise mahalle müzesine çevrilmiş. Bin metre uzağında bir şapel. Eski çeşmeler, çok küçük bir meydan. Trabzon'a uzaktan bakmak istiyorsanız tam yerindesiniz. Gerçi trafikte bir sorun olsa da görmeye değer bir yer. Hediyelik eşya buradan alabilirsiniz, çay içer isterseniz iki üç mekânda yemek de yiyebilirsiniz. Doğuya bakarsanız Trabzon Boztepe ve Ayosofya çıkar önünüze. Güneye dönerseniz Sarıtaş ve Rahmetli Haydar Baş'ın yaptırdığı tepede bir türbe, daha tepede Belediye'nin Sivri Tepe Tesisleri, yemeği ile konaklarıyla bekliyor sizi. Eğer gözünüz uzağı görüyorsa bakarsınız yüksekte Hıdırnebi Kayası.
Pulathane, diğer adı Akçaabat. Horonun ve köftenin merkezi. Sahilde de köfte salonları var. Orta Cadde'de küçük küçük salaş köfte salonları. Tercih sizin ister sahilde köfte yiyin ister orta caddede küçük küçük samimi mekanlarda. Hazır gelmişken şöyle Folklor Derneğine de bir uğrayın Horon nasıl oynanırmış sizlere yapacakları gösteride görün. Burada düğünler davulsuz, zurnasız ve kemençesiz olmaz. Son yılda sahilde güzelleşme yapıldı. Renkli ışıklar, aynı zamanda içte trafiğe kaplı caddesi var. Güzel düzenlenmiş. Gezin bir yorgunluk atın. Güney'de Çal Mağarası, Uçarsu Şelalesi, Kayabaşı Yaylası, Son yıllarda Arap turistlerce çok tercih edilen Hıdırnebi Yaylası var. Ayrıca Sera Gölü görülmeye değer yerlerdendir. Geldiniz ne mi hediye götüreceksiniz? Köfte, un helvasını tek geçerim. Sonra Akçaabat tereyağı, mısır unu ve ‘imansız’ peyniri. Salı günleri pazarda bulabilirsiniz.
Farklı bir kültür ve renk yok mu derseniz? Peştemali, keşanı ile ünlü Sarıca, Karpınar, Eskiköy'ü öneririm. En güzel semah nerede yapılıyor biliyor musunuz? Hadi onu da söyleyelim: Eskiköy’de. Ama nedense bu kültürü pek çıkarmıyorlar ve göstermiyorlar herkese. Ama bildiğim kendileri değişik yerlerde bu kültürü yaşatıyorlar. Trabzon hasır bilezik diyarı diyorlar ya bu mahallelerde ve Mersin'de bulursunuz en iyi bilezik dokuyanları.
Hadi Karadeniz'e geldiniz. Küçük bir motorlu tekne turu atmıyacak mıyız derseniz. Gidin Akçaabat Limanı’na tekne turu yapan iki üç yat var. Ayrıca gökyüzünde uçmak mı istiyorsunuz? Yaylacık Mahallesinde Şener Bayraktar’ı bulun uçursun sizi motorla göklerde. Kemençenin kalp atışını bulursunuz Akçaabat'ın köylerinde. Güneş, yağmur ve gölgeler içi içedir bu şehirde. Yerli insanı konukseverdir. Hele de köylerde. Köylere ve yaylalara çıkarsanız bunu görür ve Karadeniz florası ile buluşursunuz.
Hasan Saka'nın, Şükrü Saraçoğlu'nun Hasan İzzettin Dinamo'nun, milli futbolcular Yaşar Mumcu ve Kadir Özcan'ın doğduğu şehirdir Akçaabat. Bu şehirde çam ağaçları yanında çam fıstığı ağaçlarına da görürsünüz Düzköy yolunda.
Hâlâ yerinde durur katranlı tenekeden yapılmış tütün damları. Tütün bir zamanlar burada birinci tarım ürünüydü. Üç beş kişi hala tütün dikmekte. En çok ilginizi çekecek olan son yıllarda Akçaabat Belediye'sinin de desteklediği aronya bahçeleri. Bu ürünü gelecek yıl alabileceksiniz "Akçahasat" satış yerlerinde. Eğer rastlamışsa gezinize bir sergi açılışı, bilhassa resim sergisi, gidin gezin. Akçaabat en çok resim sergisi ve resim çalıştayı yapan yerdir Karadeniz'de.
Yolda gezerken birkaç erkeğin yolda dolaşarak çorap dokuduğunu da görmeniz mümkün. Kıl çorabı derler bu kişilerin dokuduğu çoraplara. Kışın sıcak, yazın serin tutar ayakları. Akçaabat Belediyesi’ni yağlıboya tablo koleksiyonu gayet zengindir. Burada bir Yüksekokul, bir Güzel Sanatlar Fakültesi ve bir de Trabzon Üniversitesi var. Namaz mı kılacaksınız? Ya Yeni Cami’yi ya da Üniversite Camii’ni tercih edin derim. Mimarileri etkileyecektir sizleri. Yeni ve eski mimarı özellikleri yakalamanız mümkün.
Akşam vakti mi? Gidin bir sahil kahvesine, bir fincan kahve içerken güneşin batışını izleyin. Yer mi soruyorsunuz? Akçakale'deki sahil kahvelerini tercih edin derim. Hem kahvenizi yudumlayın hem de üstten hayranlıkla bakın denize...
Yazın ve kışın Akçaabat'ta bir sanat etkinliğine rastlamanız mümkün. Konserler, açık hava ve kapalı salon tiyatro günleri, yaz festivalleri var. Damak tadınıza uygun her türlü yemekler bulabilirsiniz bu kentte. En çok tutulan köfte yanında haşlaması, sebzeli köfte ve kaburga yemeği. Geleneksel mutfağı yaşatan üç beş de mekân var. Genelde kadınlar işletiyor. Balık tutan insanları mı merak ettiniz? Söğütlü'de buluna iki üç lüks yerde oturup bunu bu seyri gerçekleştirebilirsiniz. Şelale mi görmek istiyorsunuz? Uçarsu Şelalesini öneririm. Yolda giderken su ile çalışan değirmenlere de bir uğrayın güzellikler göreceksiniz.
Turu burada keselim. Biliyorum yoruldunuz. Hepinize dostça selamlar.